De Acaciahof
DE ACACIAHOF EEN GROENE PAREL IN HET HART VAN MILL.
De Acaciahof. Anno 2018
Het onderstand relaas is een compilatie van het boekje De Acaciahof uitgegeven door het Bestuur Stichting Acaciahof naar aanleiding van het project Plan Acaciahof. Mocht u na deze compilatie interesse hebben in dit boekje neem dan gerust contact met ons op misschien kunnen wij u verder helpen.
INLEIDING
Al eerder zijn pogingen ondernomen om het oude kerkhof aan de Hoogstraat in Mill een andere bestemming te geven of nieuw leven in te blazen. Maar deze initiatieven, van burgers, parochie of gemeente, kwamen niet van de grond. Een van de plannen was het verwaarloosde park in te richten als stiltepark in het centrum van Mill. Dit plan kende een aantal doelstellingen:
1. renovatie van herdenkingszuilen, toegangspoort en omheining
2. opschonen paden, aanplanting en grasperken
3. vervanging huidige plantgoed
4. informatiebord over heden en verleden
5. mogelijk nadere blikvangers plaatsen dan wel aandachtspunten belichten.
De 5de doelstelling bleek de sleutel voor een poging die wel van de grond kwam. Het voorstel van een aantal Millenaren om een Mariakapel in het park te bouwen bleek die sleutel te zijn. Een tweede sleutel bleek de verplaatsing van het Oorlogsmonument naar deze locatie , een lang gekoesterde wens van de gemeente Mill. In het Plan Accasiahof zijn deze twee blikvangers met alle bovengenoemde doelstellingen meegenomen. Soms is dan ook nog wat geluk nodig. Voor het Plan Accasiahof het geluk dat het bestemmingsplan Mill centrum in een wijzigingsprocedure zat.
De bouw van een Mariakapel in een openbaar groen aangewezen perceel was niet mogelijk maar kon nu als wijziging in de procedure worden meegenomen.
de Acaciahof bij zomer en winter
PLAN ACACIAHOF.
Wat in 2015 begon als een initiatief van een aantal senioren is uitgemond in het ambitieuze project Plan Acaciahof in het centrum van Mill. Het ontbreken van een Mariakapel in het centrum van Mill was de aanleiding voor de actie van deze senioren. In de buitengebieden waren al diverse kapellen gebouwd maar de ouderen trekken nu juist van de buitengebieden naar het centrum van Mill. Omdat zowel de parochie De Goede Herder als het college van B&W enthousiast reageerde op dit initiatief werd op 27 juli 2015 de Stichting Acaciahof opgericht. De naam Acaciahof refereert aan de monumentale Acacia's die in het park staan. Deze zes bomen zijn opgenomen in het Landelijk register monumentale bomen onder Boomnummer 167634: Valse acacia. In de lijst is als plantjaar 1910-1920 opgenomen.
Op verzoek van de gemeente Mill werd naast de bouw van een Mariakapel ook het verplaatsen van het Oorlogsmonument, van de Langenboomseweg naar de Acaciahof, in het plan meegenomen. Met deze twee nieuwe beeldbepalende objecten, nieuwe aanplant, nieuwe paden en de realisatie van een ontmoetingspunt kreeg het park een heel ander aanzien.
De reeds op het terrein aanwezige Calvarieberg met de tien herdenkingszuilen herinnert nog aan de oorspronkelijke functie van het terrein, een begraafplaats voor de Rooms-Katholieken en tijdens de reformatie voor de protestantse kerk en voor de oorlogsslachtoffers (burgers en militairen) uit mei 1940.
De Acaciahof id nu een plaats geworden om te herdenken en te gedenken maar vooral ook een ontmoetingspunt voor omwonenden en passanten.
GESCHIEDENIS KERKHOF.
Op het oude kerkhof stond in 1878 de Parochiekerk, met als patroonheilige Willibrordus. De bouwdatum van deze kerk is onbekend. Ook is onbekend of dat kerkgebouw de eerste kerk van Mill was of dat er er daarvóór misschien al een kapel heeft gestaan . De naam Mill wordt voor het eerst vermeld in het jaar 1060 en wel als Millen. Het is dus zeer aannemelijk dat er al eerder een kerkgebouw heeft gestaan. In het jaar 1326 kreeg Mill patronaatsrecht, dat wil zeggen dat het toen een zelfstandige Parochie werd en een pastoor benoemd mocht worden. Vóór deze tijd was de kerk in Mill onderhorig aan haar moederkerk in Boxmeer.
Toen de oude kerk in 1878 werd gesloopt is de vrij gekomen grond gewijd en als kerkhof in gebruik genomen. Velen van onze voorouders zijn rondom deze kerk begraven en vele bedroefde Millenaren hebben deze gewijde grond door de jaren heen betreden.
Nooit zijn er zoveel graven gedolven als na de Slag om Mill in de meidagen van 1940. Ruim dertig Nederlandse soldaten, een veertigtal Duitse soldaten en negen burgerslachtoffers hebben hier toen een tijdelijke rustplaats gevonden. Tot een korte tijd daarna kon men hier nog begraven worden, mits er naaste familieleden lagen begraven.
In 1949 werd, na inzegening door Pastoor Rath, het nieuwe kerkhof aan de Wanroijseweg in gebruik genomen.
Omdat het oude kerkhof, door achterstallig onderhoud, er steeds slechter bij kwam te liggen besloot het kerkbestuur onder Pastoor Brans om de zerken te laten verwijderen en een park aan te leggen. De toenmalige Verkenners, nu Scouts genaamd, hebben toen alle leesbare namen met jaar van overlijden minutieus genoteerd. Deze zijn daarna allemaal in de tien herdenkingszuilen gebeiteld naast de in 1920 ook vernieuwde Calvarieberg.
Oude kerk die heeft gestaan op de huidig Acaciahof. Tekening van Jan de Beijer anno 1743. Particuliere verzameling.
De ruïne van de Sint Willibrordkerk te Mill, (huidig Acaciahof)anno 1743 tekening van Jan de Beijer, Amsterdam Rijksprentenkabinet.CALVARIEBERG MONUMENT.
Op een tekening van het oude kerkhof uit 1991, van de oud Millenaar Piet Spanjers Jr., is nog geen Calvarieberg te ontdekken. Wel is te zien dat het kerkhof naar het oosten groter is geweest. Misschien dat in de protestante overheersing (1648-1800) zij hun doden meer op dat gedeelte hebben begraven, met andere woorden niet tussen de katholieken.
Het is niet bekend wanneer deze kerk op deze tekening gebouwd is. Maar volgens historicus Rien van den Brand zal de allereerste kerk er rond het jaar duizend gestaan kunnen hebben, waarschijnlijk een in hout opgetrokken gebouw. De kerk met de huizen en andere gebouwen daar om heen was toen het centrum van Mill.
Het Calvariebergmonument is door tussenkomst van Cornelius Rekelhoff, gehuwd met W. Maria Verstraaten uit Mill, in 1920 vervaardigd door de ontwerper/steenhouwer Joh. Jos Connuth en zijn zoon John H. Connuth uit Venlo. Het metselwerk was van Joh. van de Wiel met de opperman Jan Pennings, beiden uit Mill. De pastoor in die periode was Joh van Oort met als kapelaan Petrus de Boer en Jos Verbund. De laatste doodgraver is geweest Cornelius Peters uit Mill.
Calvarieberg anno 2018De huidige calvarieberg groep bestaat sinds 2018 uit een tweetal originele beelden, voorstellende Maria en Johannes, vervaardigd uit Frans Kalksteen (Savonniere) en daar geplaatst in 1920 ter gelegenheid van de opening van het inmiddels verdwenen oude kerkhof.
In 1922 is de calvarieberg ook al eens opgeknapt door de firma Smits ui Cuijk, met medewerking van Myllesheem en met financiële steun van Stichting Huis en Hoeve.
Op de tien zuilen nabij de beeldengroep staan gegroepeerd alle leesbare namen op de zerken, van de in 1970 geruimde graven.
Aangezien het Corpus in 2016 door de tand des tijds naar beneden kwam en onherstelbaar was beschadigd, ook het kruis zelfs breuken vertoonde, werd besloten het corpus en het kruis te vervangen. In 2018 is het kruis vervangen door een betonnen kruis met een natuurstenen look. Het nieuwe corpus is een replica van het beeld dat het kerkhof van Maasbracht sierde. Het is gemaakt door medewerkers van de Organisatie Westron uit Roermond onder auspiciën van Monumentenwerk Limburg.
Calvarieberg
HET OORLOGSMONUMENT
Reeds in 1941 werd een plan opgevat om in Mill een waardig monument voor de gesneuvelden op te richten. Men begon geld in te zamelen maar deze actie werd gestaakt als gevolg van moeilijkheden die de bezetting met zich meebracht.
In 1947 en 1948 werd opnieuw een poging ondernomen en werd door talrijke giften van honderden oud militairen, burgers en een subsidie van de gemeente Mill voldoende geld opgehaald om een waardig monument op te richten.
De opdracht tot het ontwerpen en maken van het beeld werd verstrekt aan Peter Roovers, een beeldhouwer uit Mook. De onderliggende hoofdgedachte werd door de beeldhouwer omschreven als:De figuur van een jonge vrouw die de gevallenen in stille aandacht eert met een krans van bloemen..
DE VERPLAATSING VAN HET MONUMENT DOOR DE JAREN HEEN.
Het oorlogsmonument is op de plaats tegenover het oude kerkhof blijven bestaan tot eind jaren vijftig. Daarna werd het verplaatst naar het plein waar nu de bushalte voor Fitland is gesitueerd. Door de bouw van de muloschool stond het monument enigszins in de weg en werd richting Defensiekanaal en de kazemat van sergeant Blokland verplaatst.
In de loop van de jaren werd dit een minder mooie plek. Nu het het oude kerkhof in een prachtige Acaciahof is omgetoverd heeft het herdenkingscomité 4-5 mei voor de toekomstige herdenkingen gekozen voor dit mooie park.
Het is te hopen dat aan de omzwervingen van de jonge vrouw, zoals beeldhouwer Peter Roovers haar noemde, nu een einde is gekomen . Een plek dichtbij de locatie waar de allereerste herdenking voor zowel militairen als burgers werd gehouden. De plek waar zij in 1940 hun tijdelijke rustplaats hadden gevonden en hun bloed een de aarde kleurde.
BOUW MARIAKAPEL.
Mariakapel Acaciahof anno 2018
Een Mariakapel is primair bedoeld als gebedsruimte, waar men bidt tot Maria, de moeder van Jezus. Volgens de rooms-katholieken en oosters-orthodoxe traditie treedt Maria op als middelares tussen de gelovigen en God.
Mariakapellen bevatten altijd een afbeelding van Maria meestal in de vorm van een Mariabeeld (ook wel genadebeeld genoemd) of een beeldengroep waar Maria deel van uitmaakt, zoals een piëta of calvariegroep. Soms bevat een Mariakapel in plaats van een geschilderd altaar retabel, een icoon of ander schilderij. Sommige Mariakapellen verwijzen naar plaatsen waar een Mariaverschijnsel heeft plaatsgevonden, zoals Lourdes, Fatima en Banneux. Deze waren oorspronkelijk bedoeld voor de mensen die de vermoeiende of dure reis naar een bedevaartplaats niet konden maken, maar dienen ook die herinnering aan een dergelijke reis of instandhouding van een bepaalde devotie.
De omgevingsvergunning voor de bouw van een Mariakapel werd door de Gemeente Mill verleend in december 2016. Omdat op dat moment voldoende geld was opgehaald om een kapel in zijn eenvoudigste vorm te kunnen bouwen werd direct gestart met de voorbereiding voor de bouw.
De uiteindelijke afwerking werd zo afhankelijk gemaakt van het geld dat nog ingezameld moest worden. Bijvoorbeeld leisteen voor het dak in plaats van dakpannen. In januari 2017 vlak voor de bouw ,ontving de stichting een donatie van € 10.000,00 van de Stichting Mariakalender en werd er gekozen voor leisteen als dakbedekking.
In januari 2017 werd met 20 vrijwilligers het bouwteam Acaciahof gevormd met daarin alle benodigde deskundigheid om de kapel te kunnen ontwerpen en bouwen. Een aantal bouwteamleden is deelnemer van het Senioren Hobby Centrum en zo werden de hobbygroepen hout- en metaalbewerking, glas in lood, boetseren en bloemschikken direct betrokken bij de bouw en inrichting van de kapel.
Op 2 februari 2017 werd de bouwlocatie uitgezet, de bouwput uitgegraven en op maandag 20 februari 8 m³ beton voor de fundering gestort. Vrijwel direct na het storten van de fundering werd begonnen met het metselwerk en op zaterdag 22 april officieel de eerste steen gelegd. Op zaterdag 17 juni 2017 werd met een feestelijk tintje het hoogste punt bereikt. In juni werden de leien op het dak gelegd en was de kapel waterdicht.
De maanden daarna werd het metselwerk gevoegd, de binnenzijde gestukadoord, de glas in lood ramen geplaatst , de elektrische installatie aangelegd en de vloer afgewerkt met natuursteen tegels. Begin oktober was de kapel helemaal klaar en ingericht en de kapel werd op 15 oktober 2017 plechtig ingezegend.
Inzegening Kapel ;anno 15 oktober 2017
RENOVATIE PARK.
Na de bouw van de Mariakapel moest natuurlijk het groen rond de kapel worden hersteld. Een goed bezochte voorlichtingsbijeenkomst op 8 november 2016 in Myllesweerd leverde zoveel positieve reacties en donaties op dat snel werd besloten het hele part te renoveren tot een volwaardig park. Dit was ook mogelijk geworden door een viertal ruime donaties .
Het oude park kreeg daardoor een heel ander aanzien. Niet alleen een plaats om te herdenken en te gedenken maar ook ontmoetingspunt voor bewoners van Mill en een rustpunt voor bezoekers van Mill.
In juni 2017 werd de omgevingsvergunning voor de renovatie van het park door de gemeente Mill verleend. Daarin was ook de verplaatsing van het Oorlogsmonument met vlaggenmast naar de Acaciahof meegenomen. Op dinsdag 24 oktober zijn de vrijwilligers begonnen met het verwijderen van de verouderde en verwilderde bomen en struiken in het park en werden waar nodig gesnoeid en ontdaan van klimop en ook werden de zes monumentale acacia gerestaureerd.
Op 19 en 20 december werden 22 grote bomen geplant en in maart 2018 de overige 1600 struiken en planten. Begin april werden de paden aangelegd. Bij de herinrichting van het park zijn daarom de wandelpaden zo verlegd dat dwalen door het park mogelijk wordt. Voor de verharding is gekozen voor materiaal dat ook geschikt is voor rolstoelen en rollators.
Het bouwteam Acaciahof.
Op de foto staand v.l.n.r. Pieter van de Elzen, Jos Hendriks, Jan Derks ,Tinie van Dijk, Jan van de Linden, Piet van de Oever, Piet Vollenberg. Adrie de Backer,
Zittend v.l.n.r. Raymond Bisschops, Bas van de Elzen, Aart Plas , Peter Royendijk. Navolgende namen van het bouwteam staan niet op deze foto;
Marietje van den Elzen, Ton Ederveen, Harrie van der Linden, Ferdinand Kersten.